Ruchy filozoficzne to systemy myślowe, szkoły i prądy ideowe, które kształtowały sposób rozumienia świata, człowieka i społeczeństwa.
Już w starożytnej Grecji powstawały szkoły filozoficzne – stoicyzm, epikureizm, platonizm, arystotelizm – które badały etykę, naturę i politykę. W średniowieczu filozofia scholastyczna łączyła wiarę z rozumem, tworząc podstawy myśli religijnej i teologii. Renesans przyniósł humanizm, podkreślający wartość jednostki, edukację i odkrycia naukowe. Barok ukazuje myślenie kontrastowe, dramatyzm życia i dylematy moralne w kontekście religii i polityki. Oświecenie rozwijało racjonalizm, empiryzm i idee praw człowieka oraz wolności. W XIX wieku powstają filozofie społeczne, takie jak marksizm, liberalizm, pozytywizm i romantyzm filozoficzny. XX wiek przyniósł egzystencjalizm, fenomenologię, strukturalizm i postmodernizm.
Filozofia wpływała na literaturę, sztukę, nauki społeczne i politykę. Stoicy i epikurejczycy kształtowali etykę jednostki i sposób życia. Platon i Arystoteles definiowali idee sprawiedliwości, państwa i wiedzy. Średniowieczne myślenie scholastyczne badało relacje Boga i człowieka oraz moralność. Humanizm renesansowy akcentował rozwój wiedzy, nauki i sztuki. Filozofia barokowa analizowała przemijanie, los i moralność człowieka. Oświeceniowi myśliciele tworzyli fundamenty nauki, demokracji i prawa. Filozofia XIX wieku badała społeczeństwo, przemiany przemysłowe i moralność jednostki. XX-wieczne prądy filozoficzne kwestionowały tradycję i rozwijały krytyczne myślenie.
Filozofia jest narzędziem interpretacji historii, literatury i kultury. Badanie ruchów filozoficznych pozwala zrozumieć rozwój myśli ludzkiej i wpływ idei na życie społeczne. Każda epoka literacka czerpała inspiracje z filozofii, kształtując światopogląd i twórczość artystyczną.