Śmierć i przemijanie to motyw, który pojawia się w literaturze od starożytności po współczesność.
W epoce antycznej śmierć była nierozerwalnie związana z losem, bogami i moralnością. W średniowieczu ukazywano ją w kontekście religijnym, jako przejście do życia wiecznego i karę za grzechy. Renesans podkreślał przemijanie piękna, młodości i sławy ludzkiej. Barok uwypuklał dramat przemijania i marności życia, często w kontrastach z wiecznością i nieśmiertelnością ducha. Pozytywizm traktował śmierć realistycznie, analizując skutki społeczno-ekonomiczne i emocjonalne. W literaturze Młodej Polski śmierć staje się symbolem schyłku, melancholii i dekadencji. Dwudziestolecie międzywojenne przedstawia śmierć w kontekście wojen, kryzysów i psychologii jednostki. Współczesność eksploruje motyw śmierci także w wymiarze filozoficznym, egzystencjalnym i symbolicznym. Motyw przemijania uczy refleksji nad życiem, wartościami i sensem ludzkich działań.
Jest obecny w literaturze, dramacie, poezji i prozie, a także w sztuce wizualnej. Śmierć może symbolizować zakończenie pewnego etapu życia, porządek naturalny lub zagrożenie społeczne.
Przemijanie często łączy się z motywem czasu, historii i doświadczenia jednostki. Motyw ten pozwala na ukazanie przemiany bohaterów i konsekwencji ich wyborów. Jest także narzędziem do wprowadzania nastroju melancholii, grozy czy refleksji. W literaturze romantycznej śmierć bywa związana z miłością, namiętnością i heroizmem. W literaturze realistycznej ukazuje naturalny porządek życia i społeczne skutki utraty. W prozie współczesnej śmierć jest często punktem wyjścia do analizy psychologicznej i moralnej bohaterów.