Literatura Młodej Polski wyrażała kryzys wartości i duchowe rozterki człowieka przełomu wieków. Dekadentyzm, obecny w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera, ukazywał poczucie znużenia, bezsensu i oczekiwania na nadchodzącą katastrofę. Obok tego rozwijał się symbolizm, który posługiwał się metaforą i znakiem, aby wyrazić to, co niewypowiedziane.
Młodopolska literatura była także krytyką mieszczaństwa, jak w dramatach Zapolskiej („Moralność pani Dulskiej”). Ważne miejsce zajęła również twórczość Wyspiańskiego, którego dramaty, takie jak „Wesele”, łączyły symbolikę narodową z diagnozą społeczną.
Pisarze sięgali do folkloru, mitów i historii, nadając im nowoczesne znaczenie. Poezja młodopolska była pełna nastrojowości, subiektywizmu i melancholii, ale jednocześnie zachwycała bogactwem formy. Twórcy eksperymentowali z językiem, rytmem i symboliką, tworząc dzieła wieloznaczne i otwarte.
Literatura epoki często była odbiciem pesymizmu, ale też poszukiwania sensu i duchowego odrodzenia. To właśnie w niej narodziła się nowa koncepcja artysty – kapłana sztuki i wizjonera. Młoda Polska przygotowała grunt pod nowoczesną literaturę XX wieku.